Het Hofstelsel en Lorrein

Een landgoed of domein werd georganiseerd rond een centraal hof (een curtis of vroonhof).  Daaromheen lagen de boerderijen (mansi) van de horige boeren (laten). In Lorrein is dit verwerkt als de kastelen  met direct ernaast gelegen de werkplaatsen.

Elke boer had een stuk ‘eigen’ grond, een mansus met een standaardoppervlakte van tien à vijftien hectare, hoeve genaamd. In Lorrein krijgt iedere speler vijf boerderijen die vrij (los van het kasteel) op het bord kunnen worden geplaatst.

De domeinheer liet het bouwland voor een deel direct bewerken door de onvrijen op de hof; dit bouwland werd de terra indominicata genoemd. Het tweeledig domein bestond uit het ‘saalland’ (terra salica of terra dominicalis) dat voor de eigen exploitatie van de heer was, en het terra mansionaria, het hoevenland dat uitgegeven was aan de horige boeren.

Naast de aan hen uitgegeven hoeven moesten de horige boeren als herendienst ook het aan de centrale hof toebehorende land bewerken. Verder moesten de horigen diverse werkzaamheden doen, zoals het uitvoeren van reparaties aan wegen, gebouwen en hekwerken, het leveren van geweven stoffen, enzovoort. In Lorrein komt dit element terug in de vorm van de werkplaatsen die bomen verwerken naar planken, stenen naar metselstenen, koe naar leer en graan naar meel.

Een andere vorm van onvrijheid was het op gezette tijden leveren van bepaalde goederen uit de productie van het eigen land, de zogenaamde cijns. Op deze wijze kon de grootgrondbezitter bij het ontbreken van handel toch in al zijn behoeften voorzien (autarkie). Dit element zien we terug als kanskom in Lorrein. Bij elke worp met de kanskom krijgt de speler iets. Een boerderij werkt als een verdubbelaar van de opbrengt.

De horigen (laten) vielen onder de jurisdictie van een eigen rechtbank van de curtis, het laatgerecht of hofgericht.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hofstelsel